Onderwijs op het platteland

Het terpdorp lag prachtig in het groen. De vele ruige akkers werden afgewisseld door kleurige weilanden. Vlak langs het dorp meanderde het Reitdiep, van oorsprong een rivier die de stad Groningen verbond met de Waddenzee.

De gemeente adverteerde vooral met de woorden “rust en ruimte” en dat was beslist niet overdreven. Het was allebei in ruime mate aanwezig. De school lag aan een kanaaltje, waar vroeger trekschuiten in voort werden getrokken. In sommige bochten stonden nog de rollepalen, waarlangs de treklijn van de schepen getrokken werd. Vlak buiten het dorp stond een oude borg, bewoond door een van de vele kunstenaars die het Groningse platteland rijk was.

Vaak zei ik tegen de kinderen, als het mooi weer was in de lente of in de zomer: “Vanmiddag de fietsen mee!” We gingen er regelmatig op uit. Waar kun je beter leren, dan  buiten? Kinderen onthouden de leerstof veel beter, als ze er beelden bij hebben. Ik geloofde heilig in “aanschouwelijk onderwijs” en paste het zoveel mogelijk toe: De geschiedenis van de terpen, de afgraving, het leprozenraampje in de oude Hervormde Kerk, de versterkte woonhuizen, waar de latere landadel in woonde, de molen. Omdat ik in mijn vrije tijd ook gids in de Allersmaborg was, kon ik de kinderen veel over de geschiedenis van het oude Middagerland vertellen.

Ik leerde de kinderen hoe ze met een determinatietabel om moesten gaan en hoe ze dan konden ontdekken hoe een plantje heette of welke naam een bepaalde vogel had. Als het even kon dan gingen we erop uit, ook om aan een slootkant te tekenen bijvoorbeeld, of we gingen op bezoek bij een plaatselijke kunstschilder, of we leerden hoe op de boerderij boter werd gemaakt. En als het heel warm was, gingen we wel eens zwemmen in een afgezet stukje van het Reitdiep.

Ik werd me pas echt bewust van het heerlijke landelijke leven van een dorpsmeester toen ik mee mocht delen in de slacht op een van de boerderijen. Op een ochtend in november zei Gerda in de kring: “Meester, ik heb een cadeautje voor u”. Uit haar schooltas kwam een glazen pot tevoorschijn en toen ik goed keek, zag ik dat er een varkensstaart in zat. “Moet u in de erwtensoep doen”.

De erwtensoep is er niet van gekomen, maar mijn hond had die dag een buitenkansje en heeft een heerlijke kluif gehad.